De Serie A is de hoogste competitie in de Italiaanse voetbalpiramide. De competitie, die voluit Lega Calcio Serie A TIM heet, bestaat sinds 1929. In het seizoen 2021/2022 bezet het op de UEFA Competitie Coëfficiënten ranglijst de derde positie. Daarmee is het de op twee na sterkste competitie van Europa. Alleen de Engelse Premier League en de Spaanse La Liga moet het voor zich dulden. De club die de Serie A wint, wordt beloond met een “Scudetto”, wat in het Nederlands te vertalen is als “schildje”.
De grootmachten
Recordkampioen is Juventus, dat 36 maal de Serie A heeft gewonnen. Daaronder vallen ook de kampioenschappen van 1905 en 1926, toen de Serie A officieel nog niet bestond. Door de 36 kampioenschappen mag Juventus 3 sterren boven het clublogo plaatsen. Elke ster vertegenwoordigt 10 kampioenschappen. Internazionale en AC Milan hebben beide 1 ster, aangezien zij 19 en 18 keer de Serie A hebben gewonnen.
Competitieopzet
De Serie A bestaat in zijn huidige vorm uit 20 teams, die in een competitie van 38 wedstrijden uitmaken welke club er kampioen wordt, welke clubs Europees mogen spelen en welke club degradeert. Er is voor 38 wedstrijden gekozen, omdat een club dan elke andere club eenmaal thuis en eenmaal uit treft. Hoeveel clubs uit een competitie hun land Europees mogen vertegenwoordigen, is afhankelijk van de positie van de competitie op de UEFA Competitie Coëfficiënten ranglijst.
Omdat de Serie A op dit moment de derde positie bezet, mag het 7 teams Europees afvaardigen. De 4 beste teams in de Serie A plaatsen zich direct voor groepsfase de Champions League (de meest prestigieuze Europese competitie). De nummer 5 plaatst zich voor de groepsfase van de Europa League en de nummer 6 voor de Europa Conference League kwalificatieronde. Het zevende Europese ticket kan een club verdienen door het Italiaanse bekertoernooi te winnen. De winnaar van dat toernooi plaatst zich eveneens voor de groepsfase van de Europa League. De onderste 3 teams van de Serie A degraderen naar de Serie B (het Italiaanse 2e niveau). De 3 beste teams uit de Serie B bewandelen de omgekeerde weg.
Kampioenen van de Serie A
- Juventus (36 keer): 1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020.
- Internazionale (19 keer): 1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021.
- AC Milan (18 keer): 1901, 1907, 1908, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011.
- Genoa (9 keer): 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924.
- Torino (7 keer): 1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976.
- Bologna (7 keer): 1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964.
- Pro Vercelli (7 keer): 1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922.
- AS Roma (3 keer): 1942, 1983, 2001.
- Fiorentina (2 keer): 1956, 1969.
- Lazio (2 keer): 1974, 2000.
- Napoli (2 keer): 1987, 1990.
- Hellas Verona (1 keer): 1985
- Cagliari (1 keer): 1970.
- Sampdoria (1 keer): 1991.
- Casale (1 keer): 1915.
- US Novese (1 keer): 1922.
Bijzondere kampioenschappen
De Serie A heeft enkele bijzondere kampioenschappen gekend. Wij zetten er een aantal voor je op een rij:
Het oorlogskampioenschap
Door de Tweede Wereldoorlog is de Serie A in de seizoenen 1943/1944 en 1944/1945 niet gespeeld. In 1944 werd wel een speciaal oorlogskampioenschap georganiseerd, maar die werd niet als officieel erkend door Italiaanse voetbalbond. De competitie werd gewonnen door Spezia. Deze titel wordt nog altijd niet als volwaardige Serie A titel erkend, maar Spezia mag het sinds 2002 wel beschouwen als “decoratie”.
Een tragisch ongeluk
In het seizoen 1948/1949 kreeg Torino de landstitel toebedeeld voordat de competitie helemaal afgelopen was. Zij kregen de landstitel, omdat een vliegtuig met daarin de volledige selectie van Torino was neergestort. Alle inzittenden van het vliegtuig kwamen om.
Het Omkoopschandaal
In 2006 kwam het grote Italiaanse omkoopschandaal aan het licht. Serie A clubs Juventus, Fiorentina, Lazio, AS Roma, Reggina en AC Milan waren bij wedstrijdmanipulaties betrokken. De 5 laatstgenoemde clubs kregen fikse boetes en moesten het volgende seizoen starten met strafpunten in de competitie. Juventus werd zelfs teruggezet naar de Serie B en moest haar kampioenschappen van de seizoenen 2004/2005 en 2005/2006 inleveren. De Scudetto is in het seizoen 2004/2005 helemaal niet toegekend. Het kampioenschap van 2005/2006 is vergeven aan de nummer 2 Internazionale.
Een nieuwe kampioen
In 2021 wist Internazionale eindelijk Juventus’ onafgebroken reeks van 9 landstitels te doorbreken. Tussen 2012 en 2020 wist Juventus 9 keer op rij het landskampioenschap te behalen. Dat is een record in de Serie A.
